Pijpenmakerij J.J. Knoedgen, Bree: Een Historisch Overzicht
Oprichting en Verplaatsing naar Bree
De firma J.J. Knoedgen werd in 1846 in Maastricht, Nederland, opgericht door Jean Jacques Knoedgen, afkomstig uit een Duits pijpmakersgeslacht. In 1853 verplaatste Knoedgen de productievestiging naar Bree, België, volgend op zijn huwelijk. De fabriek was gevestigd nabij de Gerdingerpoort.

Productie en Assortiment
Aanvankelijk richtte J.J. Knoedgen zich op de vervaardiging van kleipijpen (pijpaarde). Een catalogus uit de periode 1890-1900 documenteert een assortiment van 187 kleipijpmodellen, die zowel kenmerken van Nederlandse als Franse pijpenmakers vertoonden, aangevuld met specifieke "Franse" modellen. Opvallend waren de "Jacob pijpen", die frequent worden aangetroffen als archeologische vondsten.

Naast het reguliere assortiment produceerde J.J. Knoedgen ook bedevaartspijpen. Deze pijpen, vaak voorzien van religieuze symbolen of afbeeldingen, werden verkocht aan pelgrims en dienden als aandenken aan bedevaartsoorden.

Later diversifieerde het bedrijf naar de productie van 'asbestos' en 'bruyere' (heidehout) pijpen. Deze transitie naar bruyere markeerde een verschuiving van ambachtelijke naar industriële productiemethoden.

Overname en Stopzetting van Activiteiten
Rond de eeuwwisseling droeg Jean Knoedgen het bedrijf over aan zijn schoonzoon, Jan Hillen. Onder diens leiding werden de houten pijpen geïntroduceerd, op de markt gebracht onder de merknamen "Hilson" en "Albertson". De "Hilsonpijp" ontwikkelde zich tot een erkend kwaliteitsproduct.

In 1979 werd de firma Knoedgen overgenomen door de Koninklijke Pijpenfabriek Elbert Gubbels te Roermond. Op dat moment was de productie van kleipijpen in Bree reeds gestaakt. Kort na deze overname werden de activiteiten van Knoedgen in Bree definitief beëindigd.

Nalatenschap
De producten van J.J. Knoedgen, met name de diverse pijpmodellen en de specifieke bedevaartspijpen, worden heden ten dage beschouwd als verzamelaarsobjecten en blijven belangrijke indicatoren in archeologisch onderzoek naar materiële cultuur.

(Informatie is met AI programma Gemini van Google Verzameld en samengesteld)

Bekijk D-5983 De Vlaamse leeuw in hoog reliëf met marmer glazuur

Bekijk D-6139 De Vlaamse leeuw in hoog reliëf

Bekijk D-6120 Figuraal Ramskop

Bekijk D-6122 Zittende schilder met groot hoofd met kwast en palet

Bekijk D-6123 Figuraal gezichtspijp Oosterse mannenkop met korte baard en tulband

Bekijk D-2559 Bedevaart souvenir Scherpenheuvel

Bekijk D-2560 Bedevaart souvenir Scherpenheuvel

Bekijk D-2561 Bedevaart souvenirs Scherpenheuvel Misbaksels

Bekijk D-2754 Bedevaart souvenir Scherpenheuvel

Bekijk D-2524 Bedevaart Souvenir van Sittard

Hoewel de pijp niet is terug te vinden in de bekende literatuur of catalogi, schrijven we hem toe aan de pijpenmaker J.J. Knoedgen omdat dezelfde pijp D-6121 in het plaatsje Brée is gevonden nabij de Gerdingerpoort in een pijpenstort.

In het jaar 2011 werd in Bree het huis aan de Gerdingerpoort 3 afgebroken om plaats te maken voor nieuw te bouwen appartementen. Op dit bouwrijp gemaakte terrein werden veel kleipijpen gevonden die daar waren gestort door de firma J.J. Knoedgen, die er vroeger gevestigd was. Inwoner Mathieu Bloemen was zeer alert en slaagde erin veel pijpen te redden voordat de nieuwbouw van start ging.

Huis Gerdingerpoort 3 - 24-01-2011 en afbraak 07-02-2011

Op het terrein verzameld pijpmateriaal

De onderstaande pijpen zijn gevonden op het bouwterrein aan de Gerdingerpoort 3 in Bree.

Bekijk D-6142 Gezichtspijp Koning Jupiter met steelmerk JK

Bekijk D-6121 Bedevaart souvenir 

Bekijk D-6125 Honden kop in hoog reliëf bij de steelaanzet

Bekijk D-6126 Figuraal Turkenkop met Fez met kwast 

Bekijk D-6127 Rondbodem met lobben en parelrijen

Bekijk D-6128 Figuraal Hand omvat de ketel

Bekijk D-6129 Doetel met reliëfversiering Eikenbladen  en eikeltje als hiel

Bekijk D-6130 Figuraal Vis met open gesperde bek

Bekijk D-6131 Figuraal Gezichtspijp Afrikaan met tulband met veren

Bekijk D-6132 Figuraal Vogelklauw omvat de ketel

Bekijk D-6133 Doetel met gemarmerd glazuur

Bekijk D-6134 Pijp gemaakt ter gelegenheid van de Wereldtentoonstelling 1885 in Antwerpen

Een stukje Wereldtentoonstelling in de hand

Bekijk D-6135 Bedevaart souvenir Scherpenheuvel

Bekijk D-6136 Figuraal manchetpijp Borstbeeld Abd-El-Rhaman met baard en snor en ingedrukt merk JK in cirkel

Bekijk D-6137 Figuraal Gezichtspijp Man met muts en opstaande kraag

Bekijk D-6138 Figuraal Gezichtspijp Koning Leopold

Bekijk D-6140 Fragment Gezichtspijp Koning Willem II met ketelmerk JK

Bekijk D-6143 Steelfragmenten met tekst J.K BREE, één exemplaar donkerbruin loodglazuur

J.J. Knoedgen Pipe Factory, Bree: A Historical Overview

Founding and Relocation to Bree
The company J.J. Knoedgen was founded in 1846 in Maastricht, the Netherlands, by Jean Jacques Knoedgen, who came from a German family of pipe makers. In 1853, Knoedgen moved the production facility to Bree, Belgium, following his marriage. The factory was located near the Gerdinger Gate.

Production and Product Range
Initially, J.J. Knoedgen focused on the manufacture of clay pipes (pipe clay). A catalog from the period 1890–1900 documents an assortment of 187 clay pipe models, which exhibited characteristics of both Dutch and French pipe makers, supplemented with specific "French" models. Notable among these were the "Jacob pipes," which are frequently found as archaeological artifacts.

In addition to the regular assortment, J.J. Knoedgen also produced pilgrimage pipes. These pipes, often decorated with religious symbols or images, were sold to pilgrims and served as souvenirs from pilgrimage sites.

Later, the company diversified into the production of asbestos and bruyère (heather wood) pipes. This transition to bruyère marked a shift from artisanal to industrial production methods.

Takeover and Cessation of Activities
Around the turn of the century, Jean Knoedgen handed over the company to his son-in-law, Jan Hillen. Under his leadership, wooden pipes were introduced and marketed under the brand names "Hilson" and "Albertson." The "Hilson pipe" developed into a recognized quality product.

In 1979, the company was taken over by the Royal Pipe Factory Elbert Gubbels in Roermond. By that time, the production of clay pipes in Bree had already ceased. Shortly after this takeover, the activities in Bree were permanently discontinued.

Legacy
The products of J.J. Knoedgen, especially the various pipe models and the distinctive pilgrimage pipes, are today considered collector's items and remain important indicators in archaeological research into material culture.