1a. Aad Kleijweg
1b. Gouda Polder Achterwillens (Pijpenstort)
2a. Ovoide
2b. Twee watergeuzen die een Spanjaard om het leven brengen
2b. Victoria de godin van de overwinning met palmtak en de hoorn des overvloed + tekst VRIJ ONDERWIJS
2c. Wapen van Gouda / -
2d. WS gekroond
2e. Ongeglaasd
2f. Gebotterd
2g. Radering rondom de ketelrand
2h. -
3a. Geschubd. Op de ontbrekende steel hebben de jaartallen 1572 / 1872 gestaan
3b. Ongeglaasd
3c. -
4. 1872 - 1890
5. Gouda
6. P. van der Want Gz
7. [1. Nummer 27]
Literatuur:
[1] Catalogus P. van der Want Gz 1910
Opmerking: De pijp is vermoedelijk gemaakt ter gelegenheid van de 300 jarige viering van de bevrijding van Brielle omdat de jaartallen 1572 / 1872 op de steel hebben gestaan. In de Catalogus uit 1910 van P. van der Want Gzn staat deze pijp nog steeds vermeld bij de Afdeling Lange Pijpen onder nummer 26. De steel is 50 cm lang geweest. De tekst op het lint bij Victoria Luidt VRY ONDERWYS
19e-eeuwse schoolstrijd
De kleipijp uit 1872 verbindt de overwinning van de Geuzen op de Spanjaarden (1572) met de politieke strijd voor godsdienstvrijheid in de 19e eeuw. De tekst 'VRIJ ONDERWIJS' was een strijdkreet van protestanten en katholieken die wilden dat de overheid ook hun religieuze scholen ging betalen, net zoals de openbare scholen. De pijp laat zien dat de strijd om godsdienstige vrijheid, die met de Geuzen begon, 300 jaar later nog steeds volop aan de gang was, maar dan op het gebied van onderwijs.
