NIEUWE LANGDIJK 4a Schervenlaag

Nieuwe Langedijk 4a Delft

Historische stadsplattegrond 1700 geeft de situatie weer omstreeks midden zeventiende Eeuw. De witte pijl geeft aan waar de vindplaats was.
Begin 1981 kregen wij de gelegenheid onderzoek te verrichten in de achtertuin van het huis aan de Nieuwe Langedijk 4a. De tuin ligt feitelijk vier meter van de achtergevel van Nieuwe Langedijk 6a en was niet groot. We hebben diverse proefputjes gegraven en naar een beerput geprikt. Een beerput werd echter niet gevonden. Wel troffen we in één van de proefputjes een hoge concentratie rode scherven aan, die we verzameld hebben. Thuis, na enig puzzelwerk, bleek dat we een vrijwel complete spitschotel, ook wel vetvanger genoemd, gevonden hadden. De cirkel op de kaart, die het binnenplaatsje aanduidt, geeft bij benadering de plaats aan waar wij de scherven hebben gevonden.

Detail Kaart Figuratief van Delft. samengesteld in de jaren 1675-1678 door Dirck Evertsz. van Bleyswijck Burgermeester

Spitschotel, rood aardewerk met loodglazuur 15e Eeuw
De schotel is uitsluitend aan de bovenzijde geglazuurd. In de rand bevindt zich een ophangoog, zodat de schotel na gebruik opgehangen kon worden. Tegenover dit oog zit een schenktuit om het opgevangen vet uit te kunnen schenken. De schotel heeft een lengte van 54 cm. Aan de onderzijde zitten twee poten, zodat hij goed horizontaal kon blijven staan. De schotel werd gebruikt om vet op te vangen van dieren, zoals konijnen en kippen, die aan het spit werden gebraden. De schotel en het spit werden vervolgens voor het vuur geplaatst.

Een afbeelding van een spitschotel heb ik niet gevonden maar op een gravure van Jacob Matham (1571-1631) Keukenscene kunnen we zien dat je met andere middelen het zelfde doel kan bereiken.

Wel niet zo duidelijk maar toch nog een afbeelding gevonden van een spitschotel op een miniatuur van Katharina van Kleef uit het getijdenboek ca. 1440. De schotel bevind zich op het kastje rechts van de schouw